یادداشت؛
نقش‌آفرینی فعال ایران در برابر تهدید اسنپ‌بک
مکانیسم موسوم به «اسنپ‌بک» یا بازگشت خودکار تحریم‌های سازمان ملل متحد، به یکی از مهم‌ترین مسائل سیاست خارجی این روزهای ایران تبدیل شده است.
محمدامین میربلوچ‌زهی، خبرنگار وفعال سیاسی در یادداشتی به گروه سیاسی پایگاه خبری تحلیلی تفتان ما؛نوشت: سه کشور اروپایی عضو برجام، با ادعای نقض تعهدات از سوی تهران، روندی را آغاز کرده‌اند که در صورت تکمیل، می‌تواند به بازگشت تحریم‌های سازمان ملل بینجامد.
اما برخلاف تصویرسازی‌های برخی محافل رسانه‌ای غربی، دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران نه‌تنها منفعل نبوده؛ بلکه با رویکردی فعال و برنامه‌ریزی‌شده در حال مدیریت این چالش است.
۱. دیپلماسی ایران؛ از پیش‌بینی تا اقدام
دستگاه سیاست خارجی کشور طی ماه‌های اخیر، سناریوی اسنپ‌بک را به‌عنوان یک احتمال جدی پیش‌بینی کرده و از همان زمان با رایزنی‌های گسترده در سطح سازمان ملل و کشورهای اثرگذار، زمینه را برای مقابله با این اقدام فراهم کرده است.
از نگاه تحلیلگران، اقدام سریع وزارت امور خارجه در ارسال یادداشت‌های رسمی به دبیرکل و ریاست شورای امنیت و نیز برگزاری نشست‌های فشرده با نمایندگان کشورهای عضو، نشانه‌ای از چابکی و آمادگی دستگاه دیپلماسی است.
۲. نشست شانگهای؛ پیام روشنی به غرب
هم‌زمان با این تحولات، اجلاس سازمان همکاری شانگهای در روزهای اخیر با حضور فعال جمهوری اسلامی ایران در حال برگزاری است.
مشارکت هیئت بلندپایه ایرانی در این نشست، علاوه بر تقویت جایگاه تهران در همکاری‌های منطقه‌ای، پیامی آشکار به طرف‌های اروپایی دارد مبنی بر اینکه ایران در انزوای سیاسی قرار ندارد. عضویت رسمی در این سازمان، فرصت‌های اقتصادی و امنیتی متنوعی را برای کشور فراهم می‌کند و حضور ایران در دستور کار نشست‌های اخیر، گواهی روشن بر تداوم مشروعیت بین‌المللی جمهوری اسلامی است.
۳. روسیه و چین؛ حمایت مهم اما غیرکافی
هرچند روسیه و چین به‌عنوان اعضای دائم شورای امنیت رسماً با اقدام اروپا مخالفت کرده‌اند، اما تجربه نشان می‌دهد که این حمایت‌ها همواره تابع ملاحظات منافع ملی آنهاست.
به همین دلیل، ایران نباید صرفاً بر حمایت قدرت‌های شرقی تکیه کند، بلکه با حفظ روابط متوازن و بهره‌گیری از سازوکارهای چندجانبه باید هزینه‌های اقدام اروپا را بالا ببرد.
نشست شانگهای بستر مناسبی برای این رویکرد است، چراکه کشورهای عضو این سازمان در پی ایجاد نظمی متفاوت از هژمونی غربی هستند.
۴. نقش آمریکا و اسرائیل در پشت‌صحنه
تحلیلگران بر این باورند که تصمیم اروپا برای فعال‌سازی اسنپ‌بک بدون فشارها و لابی‌های سیاسی - امنیتی آمریکا و اسرائیل قابل‌فهم نیست.
واشینگتن با ابزارهای مالی و تحریم‌های ثانویه، و تل‌آویو با اقدامات اطلاعاتی و نظامی، فضایی ایجاد کرده‌اند تا اروپایی‌ها به سمت این گزینه حرکت کنند.
این امر بار دیگر نشان می‌دهد که اسنپ‌بک بیش از آنکه یک سازوکار حقوقی باشد، ابزاری سیاسی برای اعمال فشار بر جمهوری اسلامی است.
۵. گزینه‌های پیش‌روی ایران
تداوم دیپلماسی فعال: حضور ایران در نشست شانگهای نشان داد که کشور توانسته است ائتلاف‌های منطقه‌ای و بین‌المللی خود را حفظ کند.
ادامه این مسیر می‌تواند از شدت اثرگذاری اسنپ‌بک بکاهد.
افزایش رایزنی در شورای امنیت: تهران می‌تواند با استفاده از ظرفیت‌های حقوقی و سیاسی، مشروعیت اقدام اروپا را به چالش بکشد.
تقویت همکاری‌های اقتصادی منطقه‌ای: بهره‌گیری از ظرفیت سازمان شانگهای، اتحادیه اقتصادی اوراسیا و پیمان‌های دوجانبه، به کاهش اثر تحریم‌ها کمک می‌کند.
مدیریت افکار عمومی: تبیین دستاوردهای دیپلماسی و نشان‌دادن مسیرهای جایگزین، می‌تواند از فشار روانی تحریم‌ها بر جامعه بکاهد.
اسنپ‌بک بی‌تردید تهدیدی جدی برای منافع ملی ایران است، اما روند تحولات اخیر نشان داد که جمهوری اسلامی منفعل نیست و باسیاست خارجی فعال و چندجانبه‌گرا در پی خنثی‌سازی این تهدید است.
حضور ایران در نشست شانگهای، همراهی کشورهای غیرغربی در مخالفت با اقدام اروپا و تداوم رایزنی‌های فشرده در سازمان ملل، پیام روشنی دارد: ایران در مسیر تعامل سازنده و تأمین منافع ملی گام برمی‌دارد و اجازه نخواهد داد ابزارهای سیاسی غرب، روند توسعه و جایگاه بین‌المللی کشور را متوقف سازد.
انتهای خبر/
اما برخلاف تصویرسازی‌های برخی محافل رسانه‌ای غربی، دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران نه‌تنها منفعل نبوده؛ بلکه با رویکردی فعال و برنامه‌ریزی‌شده در حال مدیریت این چالش است.
۱. دیپلماسی ایران؛ از پیش‌بینی تا اقدام
دستگاه سیاست خارجی کشور طی ماه‌های اخیر، سناریوی اسنپ‌بک را به‌عنوان یک احتمال جدی پیش‌بینی کرده و از همان زمان با رایزنی‌های گسترده در سطح سازمان ملل و کشورهای اثرگذار، زمینه را برای مقابله با این اقدام فراهم کرده است.
از نگاه تحلیلگران، اقدام سریع وزارت امور خارجه در ارسال یادداشت‌های رسمی به دبیرکل و ریاست شورای امنیت و نیز برگزاری نشست‌های فشرده با نمایندگان کشورهای عضو، نشانه‌ای از چابکی و آمادگی دستگاه دیپلماسی است.
۲. نشست شانگهای؛ پیام روشنی به غرب
هم‌زمان با این تحولات، اجلاس سازمان همکاری شانگهای در روزهای اخیر با حضور فعال جمهوری اسلامی ایران در حال برگزاری است.
مشارکت هیئت بلندپایه ایرانی در این نشست، علاوه بر تقویت جایگاه تهران در همکاری‌های منطقه‌ای، پیامی آشکار به طرف‌های اروپایی دارد مبنی بر اینکه ایران در انزوای سیاسی قرار ندارد. عضویت رسمی در این سازمان، فرصت‌های اقتصادی و امنیتی متنوعی را برای کشور فراهم می‌کند و حضور ایران در دستور کار نشست‌های اخیر، گواهی روشن بر تداوم مشروعیت بین‌المللی جمهوری اسلامی است.
۳. روسیه و چین؛ حمایت مهم اما غیرکافی
هرچند روسیه و چین به‌عنوان اعضای دائم شورای امنیت رسماً با اقدام اروپا مخالفت کرده‌اند، اما تجربه نشان می‌دهد که این حمایت‌ها همواره تابع ملاحظات منافع ملی آنهاست.
به همین دلیل، ایران نباید صرفاً بر حمایت قدرت‌های شرقی تکیه کند، بلکه با حفظ روابط متوازن و بهره‌گیری از سازوکارهای چندجانبه باید هزینه‌های اقدام اروپا را بالا ببرد.
نشست شانگهای بستر مناسبی برای این رویکرد است، چراکه کشورهای عضو این سازمان در پی ایجاد نظمی متفاوت از هژمونی غربی هستند.
۴. نقش آمریکا و اسرائیل در پشت‌صحنه
تحلیلگران بر این باورند که تصمیم اروپا برای فعال‌سازی اسنپ‌بک بدون فشارها و لابی‌های سیاسی - امنیتی آمریکا و اسرائیل قابل‌فهم نیست.
واشینگتن با ابزارهای مالی و تحریم‌های ثانویه، و تل‌آویو با اقدامات اطلاعاتی و نظامی، فضایی ایجاد کرده‌اند تا اروپایی‌ها به سمت این گزینه حرکت کنند.
این امر بار دیگر نشان می‌دهد که اسنپ‌بک بیش از آنکه یک سازوکار حقوقی باشد، ابزاری سیاسی برای اعمال فشار بر جمهوری اسلامی است.
۵. گزینه‌های پیش‌روی ایران
تداوم دیپلماسی فعال: حضور ایران در نشست شانگهای نشان داد که کشور توانسته است ائتلاف‌های منطقه‌ای و بین‌المللی خود را حفظ کند.
ادامه این مسیر می‌تواند از شدت اثرگذاری اسنپ‌بک بکاهد.
افزایش رایزنی در شورای امنیت: تهران می‌تواند با استفاده از ظرفیت‌های حقوقی و سیاسی، مشروعیت اقدام اروپا را به چالش بکشد.
تقویت همکاری‌های اقتصادی منطقه‌ای: بهره‌گیری از ظرفیت سازمان شانگهای، اتحادیه اقتصادی اوراسیا و پیمان‌های دوجانبه، به کاهش اثر تحریم‌ها کمک می‌کند.
مدیریت افکار عمومی: تبیین دستاوردهای دیپلماسی و نشان‌دادن مسیرهای جایگزین، می‌تواند از فشار روانی تحریم‌ها بر جامعه بکاهد.
اسنپ‌بک بی‌تردید تهدیدی جدی برای منافع ملی ایران است، اما روند تحولات اخیر نشان داد که جمهوری اسلامی منفعل نیست و باسیاست خارجی فعال و چندجانبه‌گرا در پی خنثی‌سازی این تهدید است.
حضور ایران در نشست شانگهای، همراهی کشورهای غیرغربی در مخالفت با اقدام اروپا و تداوم رایزنی‌های فشرده در سازمان ملل، پیام روشنی دارد: ایران در مسیر تعامل سازنده و تأمین منافع ملی گام برمی‌دارد و اجازه نخواهد داد ابزارهای سیاسی غرب، روند توسعه و جایگاه بین‌المللی کشور را متوقف سازد.
انتهای خبر/
سه شنبه ۱۱ شهريور ۱۴۰۴ ساعت ۰۷:۴۹
کد مطلب: 455828
