یونس قلندرزهی در گفتگو با خبرنگار گروه سیاسی پایگاه خبری تحلیلی
«تفتان ما»، «اسنپبک» را یک تغییر پارادایمی در رهنامه امنیت ملی ایران دانست و بیان کرد: به طور سنتی، ایران بر تکیه بر قدرتهای منطقهای و ایجاد ائتلافهای راهبُردی برای مقابله با تهدیدات خارجی تمرکز داشت. این رویکرد، اگرچه در برخی مقاطع موفقیتآمیز بود، اما همواره با محدودیتهایی همراه بود اما «اسنپبک» به معنای بازگشت به تکیه بر توانمندیهای داخلی، تقویت صنایع دفاعی و توسعه فناوریهای پیشرفته است.
وی افزود: این رویکرد، بهجای اتکا به بازیگران خارجی، بر خودکفایی و افزایش قدرت بازدارندگی تمرکز دارد. در واقع، ایران به این نتیجه رسیده است که برای حفظ منافع ملی خود، باید به تواناییهای خود بیشتر تکیه کند. این تغییر، نه انکار اهمیت تعاملات بینالمللی، بلکه اولویتبندی توانمندیهای داخلی در چارچوب یک راهبُرد امنیتی جامع است.
رئیس دانشکده صنعت و معدن خاش، عوامل متعددی را در این تغییر رویکرد دخیل دانست و افزود: تحریمهای بینالمللی، بدون شک یکی از مهمترین عوامل بوده است. تحریمها نشان دادند که ایران نمیتواند به طور کامل به تجارت و همکاری با کشورهای دیگر وابسته باشد. این تحریمها، اگرچه آسیبهایی به اقتصاد کشور وارد کردند، اما درعینحال، انگیزه و ضرورت خودکفایی را تقویت کردند.
وی تصریح کرد: از طرف دیگر، تجربیات اخیر در منطقه نشان داد که برخی از متحدان منطقهای قابلاعتماد نیستند و ممکن است منافع خود را بر منافع ایران ترجیح دهند. این بیاعتمادی، ضرورت اتکا به توانمندیهای داخلی را بیشازپیش آشکار ساخت. همچنین، تغییرات در ساختار قدرت جهانی و ظهور قدرتهای جدید نیز در این تصمیمگیری نقش داشتهاند. ظهور قدرتهای جدید، معادلات منطقهای و بینالمللی را پیچیدهتر کرده و ضرورت انطباق با این تغییرات را ایجاب میکند.
تعامل هوشمندانه و دفاع از منافع ملی
قلندرزهی در ادامه به تأثیر «اسنپبک» بر سیاست خارجی ایران پرداخت و تصریح کرد: «اسنپبک» به معنای انزوا نیست، بلکه به معنای تعامل هوشمندانه و هدفمند است. ایران همچنان به دنبال برقراری روابط سازنده با کشورهای دیگر است، اما این روابط باید بر اساس احترام متقابل و منافع مشترک باشد. ایران دیگر حاضر نیست به طور یکطرفه امتیاز بدهد یا از منافع ملی خود چشمپوشی کند.
وی عنوان کرد: در واقع، «اسنپبک» به ایران این امکان را میدهد که باقدرت و اعتمادبهنفس بیشتری در صحنه بینالمللی حضور یابد و از منافع خود دفاع کند. این رویکرد ممکن است باعث ایجاد تنشهایی با برخی از کشورها شود، اما در نهایت به تقویت جایگاه ایران در منطقه و جهان کمک خواهد کرد. این بدان معناست که ایران در سیاست خارجی خود، رویکردی فعالتر و قاطعتر را در پیش خواهد گرفت.
رئیس دانشکده صنعت و معدن خاش به تأثیر «اسنپبک» بر توسعه صنایع داخلی و اقتصاد ایران اشاره کرد و گفت: «اسنپبک» فرصت بسیار خوبی برای توسعه صنایع داخلی و اقتصاد ایران است. باتکیهبر توانمندیهای داخلی، ایران میتواند به خودکفایی در بسیاری از زمینهها دست یابد و از وابستگی به واردات کاهش دهد. این امر باعث ایجاد اشتغال، افزایش تولید و رشد اقتصادی خواهد شد. همچنین، «اسنپبک» میتواند به توسعه صنایع دانشبنیان و فناوریهای پیشرفته کمک کند. با سرمایهگذاری در این حوزهها، ایران میتواند به یک قدرت منطقهای در زمینه فناوری تبدیل شود. این امر مستلزم ایجاد یک اکوسیستم نوآوری قوی، حمایت از شرکتهای دانشبنیان و جذب سرمایهگذاریهای داخلی و خارجی است.
برنامهریزی دقیق و بسیج منابع
وی در رد برخی تحلیلها مبنی بر غیرواقعی بودن «اسنپبک» تأکید کرد: ایران در طول سالهای گذشته توانسته است در بسیاری از زمینهها پیشرفتهای چشمگیری داشته باشد. ایران در زمینه صنایع دفاعی، فناوری هستهای، هوافضا و نانوتکنولوژی به دستاوردهای مهمی دستیافته است.
تمرکز بر توانمندیهای داخلی و تعامل هوشمندانه
قلندرزهی در پایان، با ارائه توصیههایی به مسئولان کشور، بر جدیت و قاطعیت در اجرای «اسنپبک» تاکید کرد و گفت: باید بر توسعه صنایع داخلی، تقویت توانمندیهای دفاعی و سرمایهگذاری در فناوریهای پیشرفته تمرکز شود. همچنین، باید از بخش خصوصی حمایت شود و زمینه برای مشارکت آن در این طرح فراهم شود. در نهایت، باید با اتکا به توانمندیهای خود، به دنبال حفظ منافع ملی و تقویت جایگاه ایران در منطقه و جهان باشیم. «اسنپبک» یک فرصت استثنایی برای ایران است و باید از آن به بهترین نحو استفاده کرد. این رویکرد، نه تنها امنیت ملی کشور را تضمین میکند، بلکه زمینه را برای توسعه اقتصادی و اجتماعی نیز فراهم میآورد.