تفتان ما - سکوت نوجوانان فریاد سلامت روان آسیب‌دیده

یک مشاور خانواده با ابراز نگرانی از افزایش چشمگیر مشکلات روانی در میان نوجوانان، هشدار داد: متأسفانه ما شاهد افزایش چشمگیری در مراجعات نوجوانان با علائم افسردگی، اضطراب و اختلالات رفتاری هستیم. این مسئله، نشان‌دهنده وجود یک بحران جدی است که نیازمند توجه فوری و همه‌جانبه است."

به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی تفتان ما، درحالی‌که جامعه با چالش‌های متعددی دست‌وپنجه نرم می‌کند، یک بحران خاموش در میان نسل جوان در حال شکل‌گیری است: بحران سلامت روان. آمارها و مشاهدات میدانی نشان می‌دهند که اختلالات روانی در میان نوجوانان به طور چشمگیری در حال افزایش است و این مسئله، نیازمند توجه فوری و اتخاذ راهکارهای جامع و مؤثر است. این افزایش، نه‌تنها در تعداد مراجعات به مراکز روان‌شناسی و مشاوره، بلکه در بروز رفتارهای پرخطر و حتی خودکشی در میان نوجوانان نیز مشهود است.
افزایش افسردگی، اضطراب، اختلالات خوردن، و اختلالات خواب، از جمله رایج‌ترین مشکلات روانی هستند که در میان نوجوانان مشاهده می‌شوند. این مشکلات، می‌توانند تأثیرات منفی بر عملکرد تحصیلی، روابط اجتماعی، و سلامت جسمانی نوجوانان داشته باشند. در بسیاری از موارد، این اختلالات، به دلیل عدم تشخیص و درمان به‌موقع، مزمن شده و می‌توانند تا بزرگسالی همراه فرد باقی بمانند. متأسفانه، هنوز هم در بسیاری از جوامع، صحبت‌کردن در مورد مشکلات روانی یک تابو محسوب می‌شود و این امر، باعث می‌شود که بسیاری از نوجوانان، از دریافت کمک خودداری کنند.
زنگ خطر: آمار هشداردهنده و علائم نگران‌کننده
عوامل متعددی در بروز این بحران نقش دارند. فشارهای تحصیلی، رقابت ناسالم، انتظارات بالای والدین و جامعه، و تأثیرات مخرب فضای مجازی، از جمله عوامل اصلی هستند. در کنار این موارد، مشکلات اقتصادی، فقر، تبعیض، و عدم دسترسی به امکانات تفریحی و ورزشی مناسب، نیز در تشدید این مشکلات نقش دارند. تغییرات سریع اجتماعی و فرهنگی، و همچنین بحران‌های جهانی؛ مانند همه‌گیری کرونا، نیز می‌توانند در آسیب‌پذیری روانی نوجوانان مؤثر باشند. احساس تنهایی و انزوا، به‌ویژه در دوران پساکرونا، به‌شدت در میان نوجوانان افزایش‌یافته است.
یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر در بروز مشکلات روانی در میان نوجوانان، تأثیرات مخرب فضای مجازی است. فضای مجازی، با ارائه تصاویر و محتوای غیرواقعی، باعث ایجاد احساس نارضایتی و کمبود در نوجوانان می‌شود. مقایسه دائمی با دیگران، قرارگرفتن در معرض محتوای نامناسب و خشونت‌آمیز، قلدری سایبری، و اعتیاد به فضای مجازی، از جمله خطراتی هستند که نوجوانان در فضای مجازی با آن‌ها مواجه هستند. متأسفانه، بسیاری از نوجوانان، قربانی قلدری سایبری می‌شوند و این مسئله می‌تواند آسیب‌های روانی جدی به آن‌ها وارد کند.
وقتی خانواده سکوت می‌کندنقش کلیدی ارتباط صمیمانه
عدم ارتباط صحیح و صمیمی با خانواده، نیز یکی از عوامل مهم در بروز مشکلات روانی در میان نوجوانان است. والدینی که به فرزندان خود توجه کافی ندارند، به حرف‌های آن‌ها گوش نمی‌دهند، و آن‌ها را درک نمی‌کنند، باعث می‌شوند که نوجوانان احساس تنهایی و انزوا کنند. همچنین، والدینی که انتظارات غیرواقعی از فرزندان خود دارند و آن‌ها را به طور مداوم مورد انتقاد قرار می‌دهند، می‌توانند باعث ایجاد اضطراب و افسردگی در نوجوانان شوند. ایجاد فضایی امن و صمیمی در خانواده، و برقراری ارتباط باز و صادقانه با نوجوانان، می‌تواند به پیشگیری از بروز مشکلات روانی در آن‌ها کمک کند.
کمبود آگاهی در مورد سلامت روان، نیز یکی از موانع اصلی در تشخیص و درمان به‌موقع مشکلات روانی در میان نوجوانان است. بسیاری از نوجوانان و خانواده‌های آن‌ها، از علائم و نشانه‌های اختلالات روانی آگاهی ندارند و به همین دلیل، دیر اقدام به دریافت کمک می‌کنند. برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای والدین، معلمان و نوجوانان در مورد سلامت روان و راه‌های مقابله با فشار روانی و اضطراب، می‌تواند به افزایش آگاهی و کاهش انگ در مورد مشکلات روانی کمک کند.
مدارس در خط مقدم ضرورت توجه به‌سلامت روان دانش‌آموزان
نظام آموزشی نیز می‌تواند نقش مهمی در سلامت روان نوجوانان ایفا کند. مدارس باید فضایی امن و حمایتی برای دانش‌آموزان ایجاد کنند و به آن‌ها مهارت‌های زندگی و مقابله با فشار روانی را آموزش دهند. همچنین، مدارس باید خدمات مشاوره و روان‌شناسی رایگان و تخصصی به دانش‌آموزان ارائه دهند و دانش‌آموزانی که در معرض خطر هستند را شناسایی و به آن‌ها کمک کنند. متأسفانه، در بسیاری از مدارس، به‌سلامت روان دانش‌آموزان توجه کافی نمی‌شود و این مسئله، می‌تواند باعث تشدید مشکلات روانی در آن‌ها شود.
در نهایت، لازم است که تمام نهادهای مسئول، با همکاری یکدیگر، برای حل این مشکل و ایجاد آینده‌ای روشن برای نسل جوان تلاش کنند. سرمایه‌گذاری در تحقیقات، افزایش آگاهی‌بخشی، تقویت نظام مشاوره در مدارس، و ایجاد فضاهای امن و صمیمی برای نوجوانان، از جمله راهکارهایی هستند که می‌توانند به بهبود سلامت روان نوجوانان کمک کنند.
عاطفه ایرندگانی، کارشناس ارشد روان‌شناسی و مشاور خانواده در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی تفتان ما، بیان کرد: "متأسفانه، ما در سال‌های اخیر شاهد افزایش چشمگیری در مشکلات روانی نوجوانان بوده‌ایم. این مسئله، نشان‌دهنده وجود یک بحران جدی است که نیازمند توجه فوری و همه‌جانبه است. ریشه این مشکلات، در ترکیبی از عوامل فردی، اجتماعی، و اقتصادی نهفته است. فشارهای تحصیلی، رقابت ناسالم، انتظارات بالای والدین و جامعه، و تأثیرات مخرب فضای مجازی، از جمله عوامل اصلی هستند که در بروز این مشکلات نقش دارند. ما شاهد افزایش قابل‌توجهی در مراجعات نوجوانان با علائم افسردگی، اضطراب، و اختلالات رفتاری هستیم.
فضای مجازی، به‌عنوان یک پدیده جدید، تأثیرات عمیقی بر زندگی نوجوانان گذاشته است. ازیک‌طرف، فضای مجازی می‌تواند ابزاری مفید برای آموزش و ارتباطات باشد، اما از طرف دیگر، می‌تواند تأثیرات مخربی بر سلامت روان نوجوانان داشته باشد. مقایسه دائمی با دیگران، قرارگرفتن در معرض محتوای نامناسب و خشونت‌آمیز، قلدری سایبری، و اعتیاد به فضای مجازی، از جمله خطراتی هستند که نوجوانان در فضای مجازی با آن‌ها مواجه هستند. متأسفانه، بسیاری از نوجوانان، قربانی قلدری سایبری می‌شوند و این مسئله می‌تواند آسیب‌های روانی جدی به آن‌ها وارد کند. والدین باید بر فعالیت‌های مجازی فرزندان خود نظارت کنند و آن‌ها را در مورد خطرات فضای مجازی آگاه کنند. آموزش سواد رسانه‌ای به نوجوانان، بسیار ضروری است تا آن‌ها بتوانند محتوای سالم را از نامناسب تشخیص دهند.
یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر در سلامت روان نوجوانان، کیفیت روابط آن‌ها با خانواده است. والدینی که با فرزندان خود ارتباط صمیمی و باز دارند، به حرف‌های آن‌ها گوش می‌دهند، و آن‌ها را درک می‌کنند، احتمال بیشتری دارد که فرزندانشان از سلامت روان خوبی برخوردار باشند. همچنین، والدینی که انتظارات خود را با توانایی‌های فرزندانشان هماهنگ می‌کنند و آن‌ها را تشویق به فعالیت‌های سالم و سازنده می‌کنند، می‌توانند به تقویت سلامت روان فرزندان خود کمک کنند. ایجاد فضایی امن و صمیمی در خانواده، و برقراری ارتباط باز و صادقانه با نوجوانان، از جمله اقداماتی هستند که می‌توانند به پیشگیری از بروز مشکلات روانی در آن‌ها کمک کنند. مهم است که والدین، به فرزندان خود نشان دهند که آن‌ها را دوست دارند و از آن‌ها حمایت می‌کنند، حتی اگر اشتباهاتی مرتکب شوند.
متأسفانه، هنوز هم در بسیاری از جوامع، صحبت‌کردن در مورد مشکلات روانی یک تابو محسوب می‌شود و این امر، باعث می‌شود که بسیاری از نوجوانان، از دریافت کمک خودداری کنند. باید این تابو را شکست و به نوجوانان این اطمینان را داد که درخواست کمک، نشانه ضعف نیست، بلکه نشانه قدرت و شجاعت است. همچنین، باید آگاهی‌بخشی در مورد سلامت روان را افزایش داد و به نوجوانان و خانواده‌های آن‌ها، آموزش داد که چگونه علائم و نشانه‌های اختلالات روانی را تشخیص دهند و در صورت نیاز، به متخصصان مراجعه کنند. دسترسی به خدمات روان‌شناسی و مشاوره، باید برای همه نوجوانان، به‌ویژه نوجوانان آسیب‌پذیر، فراهم شود.
نظام آموزشی نیز می‌تواند نقش مهمی در سلامت روان نوجوانان ایفا کند. مدارس باید فضایی امن و حمایتی برای دانش‌آموزان ایجاد کنند و به آن‌ها مهارت‌های زندگی و مقابله با فشار روانی را آموزش دهند. همچنین، مدارس باید خدمات مشاوره و روان‌شناسی رایگان و تخصصی به دانش‌آموزان ارائه دهند و دانش‌آموزانی که در معرض خطر هستند را شناسایی و به آن‌ها کمک کنند. متأسفانه، در بسیاری از مدارس، به‌سلامت روان دانش‌آموزان توجه کافی نمی‌شود و این مسئله، می‌تواند باعث تشدید مشکلات روانی در آن‌ها شود. آموزش معلمان در زمینه سلامت روان، و توانمندسازی آن‌ها برای شناسایی و کمک به دانش‌آموزان نیازمند، بسیار مهم است."
پیشگیری از بروز مشکلات روانی در میان نوجوانان، نیازمند یک رویکرد جامع و همه‌جانبه است. باید آگاهی‌بخشی در مورد سلامت روان را افزایش داد، فضاهای امن و صمیمی برای نوجوانان ایجاد کرد، و به آن‌ها مهارت‌های زندگی و مقابله با فشار روانی را آموزش داد. همچنین، باید نظام آموزشی را اصلاح کرد و به‌سلامت روان دانش‌آموزان توجه بیشتری کرد. در نهایت، باید از خانواده‌ها حمایت کرد و به آن‌ها کمک کرد تا بتوانند نقش خود را در سلامت روان فرزندانشان به‌درستی ایفا کنند. این یک مسئولیت جمعی است و نیازمند همکاری تمام نهادهای مسئول است. ما باید به نوجوانان خود نشان دهیم که آن‌ها ارزشمند هستند و ما به آن‌ها اهمیت می‌دهیم.
انتهای خبر/