کودتای ۲۸ مرداد، سرآغاز تاریکی تاریخ معاصر ایران

جواد جمشیدزهی تحلیلگر سیاسی در یادداشتی به گروه سیاسی تفتان ما نوشت :در تاریخ معاصر ایران، کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ نقش نقطه عطفی دارد که اثرات آن هنوز پس از گذشت دهه‌ها بر ساختار سیاسی، اقتصادی و اجتماعی کشور حساس و مهم است. این رویداد که نتیجه همکاری قدرت‌های خارجی و عوامل داخلی بود، نه‌تنها بر سرنوشت نظام سیاسی و حاکمیت ملی تأثیر گذاشت، بلکه مسیری پر فراز و نشیب را برای ایران رقم زد. بررسی دقیق و عبرت‌گیری از آن، ضرورتی است که امروز بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود.
در آن روز تلخ، دولت ملی دکتر مصدق به دلیل تحرک‌های مخالفان و مداخله خارجی، برکنار و سلطنت پهلوی مجدداً قدرت را در دست گرفت. هر چند این کودتا طبق مشهور، باهدف جلوگیری از نفوذ کمونیسم و حفظ منافع غرب انجام شد، اما در واقع، آثار تخریبی آن، فجایع زیادی برای کشور به همراه داشت. مستندسازی، توسعه سلطه خارجی، تعطیلی مجلس شورای ملی و ایجاد فضای خفقان، از جمله پیامدهای مستقیم کودتای ۲۸ مرداد بود. این رویداد، نه‌تنها جایگاه دموکراسی را تضعیف کرد، بلکه موجب تأخیر در توسعه اقتصادی و فرهنگی کشور شد و پایه‌های استبداد و وابستگی خارجی را استحکام بخشید.

به‌عنوان فعال سیاسی، بر این باورم که مطالعه و تحلیل عمیق این رویداد تاریخی، باید اصلی‌ترین اولویت ما باشد. اینکه چطور دولت‌های بیگانه و عناصر داخلی، اتحاد کردند تا یک نظام ملی و مردمی را سرنگون کنند، درس عبرتی است که باید برای نسل‌های آینده تبیین شود. این عبرت‌ها نه‌تنها دردهای زمان ما را بازتاب می‌دهند، بلکه راهنمایی می‌کنند که چگونه در مقابل نفوذ بیگانگان، بر پایه وحدت ملی و آگاهی عمومی ایستادگی کنیم.

یکی از درس‌های مهم کودتای ۲۸ مرداد، اهمیت حفظ و تقویت نهادهای دموکراتیک است. پس از آن واقعه، شاهد تضعیف قوه مقننه، تقویت دولت‌های قدرت‌طلب و زمینه‌سازی برای استبداد داخلی و وابستگی خارجی بودیم؛ بنابراین، در مسیر ساختن آینده‌ای آزاد و مستقل، باید قوی نگه‌داشتن نهادهای مردمی، آموزش نسل جوان و تداوم مبارزه در برابر هرگونه مداخلات خارجی و داخلی را سرلوحه قرار دهیم.
همچنین، این رویداد نشان می‌دهد که چگونه سیاست‌های نژادپرستانه، ضعف در دیپلماسی و سوءمدیریت داخلی، می‌تواند سرنوشت یک ملت را به خطر اندازد. اگر ایرانیان در آن زمان هوشمندانه‌تر عمل می‌کردند و اتحاد ملی را حفظ می‌نمودند، شاید به‌جای سرنوشت تلخ کودتا، آینده‌ای روشن‌تر را تجربه می‌کردیم؛ بنابراین، عبرت دیگر این است که حفظ وحدت، نیت خالص و آگاهی سیاسی، کلید مقابله با توطئه‌ها و بحران‌ها است.

امروز، در شرایطی که جهان شاهد قدرتمندتر شدن چالش‌های ژئوپلیتیکی و اقتصادی است، نباید از تاریخ غافل شویم. باید بدانیم که هر کودتای ناکام، و هر بحران داخلی و خارجی، شاید به دست خودمان و نواقص مدیریتی یا ضعف در آگاهی ملی، گسترش‌یافته است؛ بنابراین، تمرکز بر آموزش، عدالت، مبارزه با فساد و تقویت نهادهای قانونی، قوی‌ترین ابزارهای مقابله با تکرار اشتباهات گذشته است.
در خاتمه، بر اهمیت عبرت‌گیری از کودتای ۲۸ مرداد تأکید می‌کنم. این رویداد، همچون درسی بزرگ درباره خطرات نفوذ خارجی و نیاز به وحدت ملی است که باید نسل فعلی و آینده، همواره آن را سرلوحه رفتار و سیاست‌های خود قرار دهند. تنها با حفظ اتحاد، ترویج آگاهی و ایستادگی در مقابل هرگونه دخالت خارجی، می‌توان آینده‌ای روبه‌رشد و استوار برای ایران رقم زد و مانع تکرار تاریخ تلخ و عبرت‌آموز شد.

انتهای خبر/

چهارشنبه ۲۹ مرداد ۱۴۰۴ ساعت ۰۸:۵۳