مرتضی تمندانی در یادداشتی به تحریریه
تفتان ما ،نوشت:طبیعت بینظیر تفتان، با درختان بنههای کهنسال و مناظر خیرهکنندهاش، همواره یکی از جاذبههای طبیعی و زیستگاهی ارزشمند در جنوب شرق کشور بوده است. این درختان، کهنسالترین و مقاومترین نمادهای بومسازگان منطقه، نقش مهمی در حفظ تعادل اکولوژیک، جلوگیری از فرسایش خاک و حفظ رطوبت زمین ایفا میکنند. علاوه بر این، بنهها زیستگاه طبیعی گونههای نادر جانوری مانند کبک و تیهو هستند و در جذب گردشگران و طبیعت دوستان نقش بسزایی دارند.
اما در چند سال اخیر، آرامش این زیستبوم ارزشمند بهشدت تهدید شده است. هجوم شکارچیان غیرمجاز و تخریبگران، با شکار بیرویه و قطع درختان، وضعیت این منطقه را بحرانی کرده است. شاخههای شکسته، تنههای سوخته و آثار تخریبهای گسترده، نشانگر فریاد خاموش طبیعت است که قربانی بیتوجهی و بیدفاعی شده است. شکار بیرویه، امنیت گونههای ارزشمند مانند کبک و تیهو را به خطر انداخته و در صورت ادامه این روند، ممکن است اینگونهها برای همیشه از زیستگاه خود حذف شوند.
در این میان، پروژه احداث پایگاه محیطبانی در روستای تمندان که قرار بود نقش خط مقدم حفاظت از منطقه را بر عهده داشته باشد، پس از گذشت بیش از هشت سال، همچنان در مرحله نیمهتمام باقیمانده است. این پایگاه میتوانست با استقرار نیروهای محیطبان، گشتزنی مستمر، آموزش جوامع محلی و پایش مستمر، مانع از ادامه روند تخریب و شکار غیرمجاز شود. اما نبود زیرساختهای حفاظتی و کمبود اعتبارات، این پروژه مهم را به تعویق انداخته است.
تحلیل وضعیت کنونی نشان میدهد که نبود امکانات و تجهیزات لازم، راه را برای سودجویان و متخلفان باز گذاشته است. درختان بنه که سرمایهای کمنظیر برای حفظ تنوع زیستی و جذب گردشگری پایدار هستند، در صورت عدم حفاظت جدی، بهسرعت در حال نابودی هستند. این درختان، نهتنها نماد ارزشمند طبیعی منطقه،
بلکه منبعی مهم برای معیشت جوامع محلی و توسعه گردشگری مسئولانه محسوب میشوند.
اکنون بیش از هر زمان دیگری، راهاندازی فوری و تکمیل پایگاه محیطبانی تفتان با تزریق اعتبارات لازم، به یک ضرورت غیرقابلانکار تبدیل شده است. این اقدام، نهتنها بقای درختان کهنسال و امنیت گونههای جانوری را تضمین میکند، بلکه گامی اساسی در جهت توسعه گردشگری پایدار، حمایت از معیشت محلی و حفظ سرمایههای طبیعی ملی است. حفاظت از این سرمایههای طبیعی، نیازمند عزم جدی، همکاری دستگاههای اجرایی و مشارکت فعال جوامع محلی است.
در صورت عدم اقدام سریع، ممکن است فردا دیگر اثری از بنههای کهنسال و زیستگاههای طبیعی تفتان باقی نماند و خاطره زیباییهای این منطقه، تنها در قاب عکسهای قدیمی ثبت شود؛ بنابراین، لازم است مسئولان با
اولویتبندی و تخصیص منابع، هر چه سریعتر پروژههای حفاظتی را اجرایی کنند و از نابودی این سرمایههای ارزشمند جلوگیری نمایند.
در پایان، باید تأکید کرد که حفاظت از طبیعت، وظیفه همگانی است و هر فرد و نهادی باید در حفظ این میراث طبیعی نقش ایفا کند. تنها باهمت جمعی و اقدامهای عملی، میتوان تفتان را از تهدیدات نجات داد و آیندهای سبز و پایدار برای نسلهای آینده رقم زد.