۰
گزارش تفتان ما از آیین ها، آداب و رسوم ماه رمضان در خاش؛

خوشبو كردن مساجد و اماكن مذهبي با "سوچكي" يكي از آداب و رسوم مردم خاش در ماه مبارك رمضان + تصاوير

مردم مومن و خداجوی شهرستان خاش همچون سایر هم استانیهایشان در سیستان و بلوچستان آداب و رسوم ویژه ای در ماه مبارک رمضان دارند و با برپايي آيين هاي خاصي در اين ماه پرفضيلت در مهماني خدا شركت مي كنند.
خوشبو كردن مساجد و اماكن مذهبي با "سوچكي" يكي از آداب و رسوم مردم خاش در ماه مبارك رمضان + تصاوير
به گزارش تفتان ما، رمضان ماه ميهماني پروردگار متعال است و چهره شهرها و روستاها را از نيمه ماه شعبان دگروگون كرده و تغيير مي دهد و مردم نيز به جنب و جوش و تكاپو افتاده و خود را براي استقبال از ماه رمضان، ماه عبادت، پرهيز از گناه، پالوده شدن از دوگانگي و نزديك شدن به خداوند متعال آماده و شرايط را محيا مي كنند.
 
ماه نزول قرآن، ماه ميهماني پروردگار متعال، ماه خوبي ها و نيكي ها، ماه شب هاي ليالي قدر و ماه استجابت دعا و نيايش بار ديگر با كوله باري پر از ثواب و نيكي از راه رسيد و ايرانيان نيز مانند ساير مسلمانان جهان با انجام ويژه برنامه هاي مذهبي و معنوي به ميهماني اين ماه عزيز رفتند.
 
در واقع پايبندي به آداب و رسوم و سنت هاي پيشنيان در مسائل مذهبي و اجتماعي برگرفته از تمدن و فرهنگ غني هر منطقه است كه از اين جهت مردم استان سيستان و بلوچستان سرآمد ساير اقوام ايران زمين هستند، به گونه اي كه هنوز برخي از سنت هاي پيشنيان خود را در برگزاري آداب و رسوم ماه ميهماني خدا حفظ كرده اند.
 
ثبت آيين ها، آداب و رسوم ماه مبارك رمضان در فهرست و ليست ميراث معنوي كشور نشان از اهيمت و نقش مهم اين فرهنگ در بين ايرانيان دارد كه هر كدام به نوغي و با توجه به خاستگاه اعتقادي و ديني خود اين روزها را گرامي مي دارد.
 
اما مردم شهرستان مرزي خاش در آستانه فرا رسيدن ماه پرخير و بركت رمضان با گرفتن روزهاي مستحبي، غبارروبي و عطرافشاني مساجد، آغاز جلسات ترجمه و تفسير قرآن كريم و نيز خريد مايحتاج ضروري ماه ميهماني خدا با آمادگي كامل به استقبال ماه رمضان مي روند.
 
شهروندان اهل تشيع شهرستان خاش در بسياري از آيين ها، آداب و رسوم با شهروندان اهل سنت اشتراك دارند و در ايام ليالي منتسب به شهادت مولي الموحدين حضرت علي(ع) و ليالي قدر برنامه هاي شب زنده داري، نذورات و برپايي مجالس و محافل انس با قران كريم و غيره را دارند و
 
علي اي حال ماه پرخير و بركت رمضان در شهرستان خاش داراي آداب و رسوم متفاوت و خاصي در گذشته بوده كه تا به امروز تغييرات بسياري كرده است و هنوز نيز مدت زيادي از آن آداب و رسوم نمي گذرد كه متاسفانه كم رنگ شدن آن در جامعه احساس مي شود و قسمت هاي بزرگي از آن به بوته فراموشي سپرده شده است.
 
* غبار روبی مساجد و اماکن ورزشی متبرکه
اولین اقدام مردم متدین و روزه دار شهرستان خاش در استقبال از ماه عزيز و پرفضيلت رمضان اين است كه از چند روز قبل از فرارسيدن ماه رمضان، مردم به نظافت و پاكسازي خانه ها، محله ها، مغازه هاي و محل كسب خود، مساجد و حسينه ها و اماكن ورزشي متبركه رفته و اقدام به تميز و پاك كردن اين اماكن و خريد اقلام و مايحتاج ضروري براي ميزباني در ماه رمضان مي مي كنند.

.

.

پس از نظافت مساجد مردم اين شهرستان به روشن كردن مشك و دود دادن ماده اي خوشبو به نام سوچكي كه اين ماده خوشبو بيشتر از كشورهاي حاشيه خليج فارس يا پاكستان تهيه مي شود مبادرت مي ورزند.
 
سوچكي تكه هاي نازكي از يك درخت بسيار خوشبو است كه معمولاً با مواد معظر ديگر آغشته شده و در ظروفي با طرح هاي محلي شيك در مغازه ها عرضه مي شود.
 
* استقبال و پيشواز از ماه پرفضيلت رمضان
در بسياري از مناطق شهر و روستاي شهرستان خاش مردم به پيشواز و استقبال از ماه صيام مي روند و مردم اين مناطق سه روز آخر ماه شعبان را روزه مي گيرند و معتقدند كه روزه گرفتن در اين سه روز پاياني ماه شعبان ثواب بسيار زيادي دارد.
 
بعضي ديگر در بيست و هفتم ماه رجب روزه مي گيرند كه به آن روزه هفتاد ساله مي گويند يعني اينكه هر شخصي در اين روز روزه بگيرد مانند فردي است كه هفتاد سال را روزه گرفته است و ثواب و پاداش بسيار زيادي در نزد پروردگار متعال دارد.
 
* رویت هلال ماه رمضان
رويت يا همان ديدن هلال ماه صيام نيز رسم و رسومات خاص خود را در منطقه سرحد دارد و در قديم الايام مردم براي رويت هلال ماه در غروب روز آخر ماه شعبان به پشت بام هايشان و يا در جاهاي بلند مي ايستادند و با دقت هلال ماه را پيدا مي كردند.
 

 
امسال نيز در شهرستان خاش جمعي از علماء و مسئولين اين شهرستان با حضور در نقطه اي بالا از مركز آموزشي پادگان تيپ 288 مستقل زرهي هلال ماه را رويت كردند.
 
* نحوه اعمال سحر
آن چه در این جا متداول و رایج است این است که دو تا سه ساعت مردم قبل از اذان صبح بیدار می‌شوند و پس از وضو گرفتن نیت روزه ماه رمضان را می‌کنند و بعد شروع به خوردن سحری می‌کنند؛ برخی اول می‌خورند و بعد نیت ماه مبارک رمضان می‌کنند و قبل از رسیدن صدای ملکوتی اذان از حسینیه و مساجد از طریق بلندگو دعای سحر پخش می کنند و از خوردن و آشامیدن امساک کنید با بلند شدن صدای ملکوتی اذان صبح مردم خود را برای ادای نماز صبح آماده می‌کنند و به مساجد می‌روند و بعضی‌ها در خانه خود نمازشان را ادا می‌کنند

* خواندن نماز تراویح
خواندن نماز ۲۰ رکعتی تراویح که هم اکنون در بیش از ۴۵۰ مسجد این شهرستان پشت سر حدود ۹۰۰ حافظ و قاری قرآن کریم اقامه می‏شود یکی از سنتهایی است که از دیر باز تاکنون در این منطقه رواج داشته و مردم اهل سنت شهرستان به آن پایبندند
 
نماز تراویح بعد از ادای فریضه‌ی عشاء به صورت نمازهای دو رکعتی و در ۲۰ رکعت خوانده می شود و در طول شب‌های ماه مبارک رمضان، حافظان کلام وحی در این نماز به تلاوت قرآن کریم می‌پردازند و در دهه آخر ماه مبارک رمضان، جشن‌های ویژه ختم کتاب آسمانی قرآن کریم در مساجد گرفته می‌شود.

اگر گذرتان به شهرستان خاش در ماه مبارک رمضان به ویژه شب های این ماه بزرگ افتاد، نوای دلنشین تلاوت قرآن کریم که توسط حافظان این کتاب الهی خوانده می شود و در نقاط مختلف این شهرستان طنین انداز شده را می شنوید که از مساجد مختلف شهر، به گوش شما می رسد.
 
*غذاهای سنتی ماه رمضان
حضور نمازگزاران روزه دار در مساجد در وقت افطار از دیگر سنت های حسنه ای است که اکثر مردم شهرستان خاش به آن پایبندند.
 
در برخی از مساجد شهرستان خاش معمولا در بین الصلاتین مغرب و عشاء با چای، خرما و یا آب جوش مخلوط کمی آبلیمو و شکر مومنین روزه خود را افطار می کنند
 
مردم این شهرستان روزه خود را با پنیر، سبزی، خیار، گوجه، آب، خرما، حلوای خرما، آب شربت، چلبکی(نوعی نان که توسط خانمهای خانه‌دار با خمیر آرد، روغن و شکر پخت می شود) زولبیا، بامیه و نان گرم افطار می کنند.

خوراک آش، سوپ، آبگوشت، حلوا، شله زرد، عدس پلو، قرمه سبزی، خوراک بنه، ماست کشک و بعضاً چلو مرغ از مهم ترین غذاهایی هستند که مردم شهرستان خاش از آنها در وقت های افطار و سحر استفاده می کنند.
 
در برخی از مساجد نیز رسم بر این است که مومنین هر روز غذا و طعامی که در منزل دارند را با خود به مسجد می آورند و در سر سفره افطاری دیگر روزه داران در موقع اذان مغرب افطار می کنند که خرما، زولبیا، شربت و شیرینی زینت بخش همیشگی این سفره های خدائی است.

* آداب آستانه عید فطر
مردم شهرستان خاش همچنین در آستانه عید سعید فطر در بازارهای شهر حضور یافته و اقدام به خرید کفش و لباس نو برای پوشیدن در روز عید فطر می کنند.
 
نماز عید سعید فطر نیز در مصلی های بزرگ و با شکوه خاصی اقامه می شود.
مردم در این مناطق با شور و شعف وصف‌ناشدنی خاصی به استقبال اعیاد ملی و بخصوص مذهبی خود همزمان با سایر هم‌دینانشان در تمامی ایران اسلامی می‌روند که البته ماه رمضان از بزرگترین ماه‌های مسلمانان است که دارای آداب و سنن ویژه‌ای است.
 
* شب زنده داری
شب زنده‌داری در ایام لیالی قدر را برای مومنین این مناطق بسیار با ارزش و دارای جایگاه ویژه مذهبی است.
 
شب زنده‌داری در شب‌های نوزدهم، بیست و یکم، بیست و سوم و به ویژه بیست و هفتم ماه رمضان برای بهره‌مندی از برکات بی‌پایان این ماه برای نمازگزاران بسیار با ارزش است .
 
برپایی مراسم اعتکاف در دهه آخر ماه مبارک رمضان است که مصادف با لیالی قدر برگزار می‌شود از دیگر آداب این ماه در شهرستان خاش است .

کمک به فقرا و نیازمندان، حضور پررنگ تر از گذشته در مساجد، تلاوت قرآن کریم، پرداخت زکات و صدقات فطریه، دوری از خوردن و نوشیدن، حضور بر سر مزارها برای فاتحه خواندن برای مردگان، از دیگر رسوماتی است که مردم شهرستان خاش در ماه مبارک رمضان و روز عید سعید فطر به آن پایبندند.
 
 * آداب و رسوم فراموش شده
یکی دیگر از با ارزش‌ترین آداب ویژه ماه رمضان که فراموش شده است این بود که تعدادی از جوانان که بعضا از دختران بوده اند ملاقه های را به دست می گرفتند و در شبانگاه به منازل مراجعه می کردند و درب می زدند و شخصی که درب را می گشود ملاقه را جلوی وی گرفته و آن شخص در حد توانش مبلغی را در ملاقه می گذاشته است.
 
همچنین برخی نیز از برگزاری مراسم رمضون «رمضونیکه» در شهرستان خاش نیز بعنوان یکی از آداب و رسوم بوته ی فراموشی سپرده شده است.
 
* ماه پر خير و بركت رمضان فضيلت هاي بسيار زيادي دارد
امام جمعه شهرستان خاش در گفت و گو با خبرنگار ما اظهار كرد: ماه پر خير و بركت رمضان فضيلت هاي بسيار زيادي دارد و اين ماه از بهترين روزها، ماه ها، ساعت ها، شب ها و زمان هاي آن بهترين روزها و شب ها و ساعات عمر انسان ها است.
 
حجت الاسلام غلامرضا دهقان با بيان اينكه مردمان شهرستان خاش در ماه مبارك و پرفضيلت رمضان آداب و رسوم بسيار زيادي دارند، گفت: اين ماه در بين مردم اين شهرستان از جايگاه و اهميت بسيار خاصي برخوردار است كه براي گراميداشت آن آداب و رسوم هاي از قبل تا اكنون وجود دارد و همچنان نيز ادامه دارد.
 

 
* دستگيري فقرا و نيازمندان از مهمترين آداب مردمان اين ديار در ماه رمضان است
وي با بيان اينكه دستگيري فقرا و نيازمندان از مهمترين آداب مردمان اين ديار در ماه رمضان است، تصريح كرد: مردم و مومنان بايد در حد توان و قدرت خود به نيازمندان و اغنياء كمك كنند.
 
حجت الاسلام دهقان بيان كرد: در ماه رمضان بركات و نزول رحمت الهي بر سر سفره روزه داران سرازير مي شود و بايد با بخشش و طلب عفو مومنين از اقوام و همسايگان نيز بتوانند با آمادگي هرچه بيشتر از اين ماه عزيز استقبال و  بهره بگيرند.
 
وي خاطرنشان كرد: فرستادن صلوات بر پیامبر اسلام(ص)، تلاوت قرآن کریم، به جا آوردن نوافل و نمازهای مستحبی، استغفار کردن، دعا خواندن، اکرام مومنان، یتیمان و صله ارحام، پرداخت زکات و صدقات، داشتن اخلاق نیکو، افطار دادن به روزه داران، آسان گرفتن بر زیردستان، نگهداری چشم، گوش و زبان از محرمات و یاد آوری آخرت از آداب ماه مبارک رمضان محسوب می‌شوند.
 

 
* حفظ شعایر دینی و مذهبی در ماه مبارک رمضان مورد توجه مردم این منطقه قرار دارد
امام جمعه شهرستان خاش با بيان اينكه حفظ شعایر دینی و مذهبی در ماه مبارک رمضان مورد توجه مردم این منطقه قرار دارد، ادامه داد:  پرهیز از هرگونه اعمال خلاف شرع اعم از دروغ گویی، غیبت، دوری از خوردن و نوشیدن، گوش فرا دادن به آیات روح بخش کلام الله مجید در مساجد و منازل، برپایی نمازهای آخر شب و حضور در قبرستانها و خواندن فاتحه برای اموات از جمله اعمال حسنه مردم خاش است.
 
وي با بيان اينكه نبي مكرم اسلام(ص) در آخرين جمعه ماه شعبان براي مسلمانان در خصوص فضيلت ماه پرخير و بركت رمضان بسيار سخنراني كردند، گفت: سخنان حضرت محمد(ص) نشان از اهميت ماه رمضان و شعبان داشته است.
 
* عظمت ماه مبارک رمضان در نزول قرآن کریم در شب قدر است و در واقع رمضان ظرف نزول قرآن است
حجت الاسلام دهقان با بيان اينكه  عظمت ماه مبارک رمضان در نزول قرآن کریم در شب قدر است و در واقع رمضان ظرف نزول قرآن است، افزود: قلب رمضان 'شب قدر' به عنوان شب نزول قرآن است و شب قدر شب تجلی دو عنصر از هم جدا نشدنی 'قرآن صامت و قرآن ناطق' است.
 
وي اظهار كرد: استفاده نکردن از فرصت ماه مبارک رمضان برای پاک کردن دل و روح موجب حسرت در دنیا و آخرت خواهد شد به همین سبب باید برای ماه مبارک رمضان برنامه ریزی مدون داشته باشیم.
 
به گزارش تفتان ما، وجود افزون بر ۵۰۰ مسجد و ۱۵ حوزه علمیه و مکتب با ظرفیت تربیت دهها طالب العلم، فارغ التحصیل و عالم دینی، شهرستان خاش را به عنوان شهر حافظان و عالمان دین مشهور کرده است.
 
 
.

.

.

.

.

.

.

.

انتهاي پيام/
سه شنبه ۹ خرداد ۱۳۹۶ ساعت ۱۱:۵۵
کد مطلب: 450003
ارسال نظر
نام شما

آدرس ايميل شما
نظر شما *