مغزهایی که تاب ماندن ندارند/ وقتی سیل مشکلات نخبگان را با خود می برد

به گزارش سرویس اجتماعي  تفتان ما، به نقل از چشم نیوز، فرار مغزها به معنای مهاجرت متخصصین و نخبگان علمی از کشور یکی از معضلات اجتماعی، اقتصادی و آموزشی کشور است و طبق اظهار نظر صندوق بین‌المللی پول، بیکاری، سطح پائین درآمد اساتید و نخبگان، نارسائی‌های مالی و اداری، کمبود امکانات تخصصی-علمی و برخی از بی ثباتی ها از عمده ترین دلایل مهاجرت ایرانیان  است.
 
خروج نخبگان از کشور معضلی است که گریبان جامعه دانشگاهی و علمی کشور را گرفته است به نحوی که بسیاری از فارغ التحصیلان نخبه و المپیادی های کشور طی سالهای اخیر به قصد دست یابی به موقعیت بهتری ترک دیار و وطن کرده اند؛ مساله ای که به راستی یک زنگ خطر برای جامعه ما محسوب می شود.
 
آمارهای مرکز علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ایران همچنین نشان می‌دهد در 80 روز نخست سال 91 بیش از هزار جوان ایرانی برای ادامه تحصیل به خارج از کشور رفته‌اند که بیشتر 22 ساله هستند  و با هزینه شخصی دست به مهاجرت زده‌اند. همچنین به گزارش صندوق بین‌المللی پول در سال 2009 ایران بین 91 کشور توسعه یافته رتبه نخست را در مهاجرت نخبگان به دست آورده است.
 
براساس همین گزارش سالانه150 تا 180 هزار ایرانی تحصیلکرده برای خروج از کشور اقدام می‌کنند، همچنین براساس آمار ارائه شده از سوی مجلس شورای اسلامی تا سال 1389، 60هزار نخبه ایرانی از کشور مهاجرت کرده‌اند که اغلب از نخبگان المپیادهای علمی و ترازهای برتر دانشگاه‌ها بوده‌اند.
 
نبود شغل و درآمد کافی دلیل عمده خروج نخبگان است
 
امیررضا دانشجوی کارشناسی ارشد برق قدرت در این باره به خبرنگار چشم نیوز گفت: به نظر من مهمترین دلیلی که موجب خروج نخبگان از کشور می شود نبود شغل و درآمد کافی است. در واقع یک دانشجوی نخبه امیدوار است که بعد از فارغ التحصیلی مشغول به کار شود ولی اغلب اوقات این مهم فراهم نمی شود و فرد مجبور است یا در زمینه ای شغلی کاملا متفاوت با تخصص و رشته تحصیلی اش مشغول به فعالیت شود و یا اینکه بیکار بماند، به همین دلیل ترجیح می دهد که به خارج از کشور مهاجرت کند.
 

 
وی افزود: مسئولین باید این امیدواری را به یک فرد دانشجوی متخصص بدهند که بعد از فارغ التحصیلی بیکار نخواهد ماند و این انگیزه در فرد ایجاد شود که هرچه بیشتر تلاش کند و کسب علم کند می تواند در آینده موفق تر شود بنابراین هرگز فکر خروج از کشور را نخواهد کرد.
 
مسئولین زمینه های مورد نیاز نخبگان را فراهم کنند
 
حمید دانشجوی کارشناسی کامپیوتر هم به خبرنگار چشم نیوز گفت: فرار مغزها واژه ای است که خیلی به گوش می‌رسد. در واقع اگر یک فرد بتواند در زمینه تخصصی و مورد علاقه خود مشغول به فعالیت و پژوهش شود هرگز فرار مغزها رخ نمی دهد. این موضوع خیلی می تواند به کشور آسیب بزند چرا که فردی که می تواند به عنوان یک محقق برای کشور کسب موفقیت کند به کشوری بیگانه می رود و برای آنها سبب برکات علمی می شود.
 
وی می افزاید: اگر مسئولین زمینه های مورد نیاز برای نخبگان را فراهم کنند و  آنان را از لحاظ مالی و امکانات تحقیقاتی حمایت کنند قطعا فرار مغزها و خروج نخبگان از کشور را کمتر شاهد خواهیم بود و می توانیم به یک کشور بسیار توسعه یافته علمی تبدیل شویم.
 

عوامل متعددی در بسترسازی برای فرار مغزها موثر است
 
سلیم صادقی روانشناس نیز در این زمینه به خبرنگار چشم نیوز گفت: کارشناسان عمدتا بر این باورند که عوامل متعددی در بسترسازی برای فرار مغزها موثر است که از جمله می‌توان به سطح فرهنگ، تحصیلا‌ت، رضایت والدین، نبود پیشرفت اجتماعی از نظر مالی و نبود تضمین شغلی و کمبود امکانات رفاهی اشاره کرد.
 
وی ادامه داد: نقش دفع‌کننده‌های اجتماعی، امنیتی، سیاسی و معنوی در زمینه فرار مغزها موثرتر از عوامل مادی و معیشتی است در واقع اگر امنیت برای سرمایه‌گذاران فراهم شود، سرمایه‌ها و مغزها از کشور فرار نمی‌کنند و کشور با این پدیده که تبعات منفی بسیار زیادی هم دارد روبرو نخواهد شد.
 
این روانشناس همچنین گفت: اینکه هزاران نیروی انسانی متخصص به امید بهبود اوضاع مالی و افزایش امکانات تخصصی از کشور خارج می شوند مساله ای است که نیاز به واکاوی دقیق دارد. اگر چه که پدیده فرار مغزها موضوعی کهنه در جوامع مختلف است و این موضوع برای نخستین بار در اوایل دهه ۱۹۶۰ میلا‌دی در جهان مطرح شد ولی این واقعیت اجتماعی به‌عنوان یک آسیب نظام دانشگاهی و علمی کشور و به تبع اقتصاد، اجتماع و سیاست را تهدید می کند.
انتهای خبر/

سه شنبه ۴ اسفند ۱۳۹۴ ساعت ۰۴:۳۰